Planningsstaf bereid uiteenlopende crisisscenario’s voor rondom Koningsdag

Zo’n Planningsstaf is bedoeld ter voorbereiding op een mogelijke crisis en de gevolgen daarvan. “Er is normaliter een vaste bezetting. Naast de collega’s vanuit de kerndiensten, sluiten in dit geval vitale partners als Prorail, NS, RET, Stedin en Rijkswaterstaat aan. Bij het bezoek van de koning zitten er ook nog wat bijzondere partijen aan tafel,” merkt Maikel op. “Denk aan de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB), de Dienst Koninklijk Huis (DKH) en het Openbaar Ministerie (OM). Dat maakt het ook best een grote club om mee te overleggen en af te stemmen.”

Volgens de ervaren voorzitter is het goed om scherp te houden wie je echt nodig hebt aan tafel, zodat je snel en gericht de juiste besluiten kunt nemen en afspraken kunt maken. “En ik redeneer sterk vanuit de vraag wie het bevoegd gezag is en wie de vitale partners zijn. Dus wie verantwoordelijk en bevoegd is voor de verschillende processen."

Begin niet te laat

Voor deze Koningsdag vergaderde de staf in het begin iedere twee weken. “Later zijn er extra vergaderingen toegevoegd, omdat de planning anders niet werd gehaald.” Volgens Maikel is dit een leerpunt voor alle deelnemers. “Maak haast wanneer je tijd hebt, zodat je tijd hebt als je haast hebt. Begin er niet te laat aan en organiseer van grof naar fijn.”

Maikel ziet dat dit vooral komt doordat collega’s te veel de details uitgewerkt willen hebben, voordat er actie volgt. “Terwijl dat gek is. Bij een brand gaan we ook meteen op pad met weinig informatie. En naarmate de inzet vordert, wordt er meer bekend. Dat geldt ook voor deze Koningsdag."

Naarmate de route en het programma vorm kregen en er mogelijke dreigingen in kaart werden gebracht, veranderde de partijen aan tafel nog weleens. “De ene partij is meer betrokken dan de ander. Als er geen werkzaamheden zijn op de snelwegen, heeft Rijkswaterstaat een minder grote rol. Terwijl die van de RET bijvoorbeeld steeds groter is geworden. Zo zal de Erasmusbrug tijdens het bezoek tijdelijk gestremd zijn en ook de metro mag een periode niet meer rijden.”

Maikel vervolgt: “Je moet daarnaast nieuwe gesprekspartners binnen de Planningsstaf eerst leren kennen en in korte tijd een vertrouwensband opbouwen. Er ligt regelmatig vertrouwelijke informatie op tafel, die de ruimte niet mag verlaten.” Het gaat dan om dezelfde werkwijze als bij de aanpak van terrorismegevolgbestrijding. De mensen aan tafel moeten zoveel mogelijk de ‘need to know’-informatie kunnen delen zonder zonder voorbij te gaan aan waarom deze informatie vertrouwelijk is.

Scenario’s uitwerken

Binnen het overleg zijn de aflopen maanden allerlei crisisscenario’s besproken die zich kunnen voordoen. De NCTV heeft een lijst met 200 scenario’s voor Nationale Evenementen. Dit gaat bijvoorbeeld over uitbraak van ziekten, extreem weer, een nucleair incident of een terroristische daad. Maikel: “Uiteindelijk zijn er 15 scenario’s geselecteerd, die we in Rotterdam als het meest waarschijnlijk inschatten. Die werken we uit in een beste, meest realistische en ergste versie. En zo kunnen we met alle aanwezige disciplines maatregelen doorspreken om dit te voorkomen of om te zien wat we doen als het scenario werkelijkheid wordt.”

De Planningsstaf Koningsdag is overigens niet het enige overleg dat er plaatsvindt. Zo is er een Staf Grootschalig en Bijzonder Optreden (SGBO) van de politie en een Gemeentelijk Actiecentrum (GAC). Dit zijn monodisciplinaire overlegvormen. “Uiteraard werken we daar heel goed mee samen en zitten we bij elkaars overleggen. De politie en gemeente Rotterdam zetten ook heel veel mensen in rondom dit evenement en hebben een breed pakket aan taken."

Tijdens Koningsdag

Op Koningsdag zelf is de planningsstaf ook het Regionaal Operationeel Team (ROT) dat direct aan de slag gaat als er tijdens het Koninklijk bezoek daadwerkelijk een grootschalig incident plaatsvindt met een multidisciplinaire inzet. Maikel heeft dan de rol van Regionaal Operationeel Leider en zal het ROT voorzitten. “Daarnaast staan er nog meer teams op ‘0-minuten notice’ en dus direct inzetbaar voor hun taak. Denk hierbij aan een Commando Plaats Incident (CoPI) en duikers vanuit de VRR. Of een CBRN-team en de EODD vanuit defensie.”

Naast de Planningsstaf is er nog een apart ROT-team dat incidenten en crises oppakt, die geen verband houden met het bezoek van de koning, bijvoorbeeld een explosie met brand in de Botlek. “Onze andere taken gaan ook gewoon door.” Hij ziet het bezoek van de Koning dan ook als een ‘broodje speciaal’. “Net als bijvoorbeeld het Eurovisie Songfestival in Rotterdam. Dit zijn de bijzondere evenementen om te doen.”

Schouder aan schouder

Volgens Maikel weet je van tevoren dat er in zo’n traject hobbels te nemen zijn. “Dilemma’s worden besproken, problemen worden opgelost. Soms schuurt het links en rechts in de voorbereiding. Dat mag ook en is misschien ook wel onvermijdelijk want zonder wrijving geen glans. Maar op de dag zelf zijn we heel scherp, staan we schouder aan schouder.”

Hij kan zeker van de dag genieten. “Er is wel een sterke focus: Gaat alles zoals we het bedacht hebben? Zodra de koning de gemeentegrens is gepasseerd en alles is goed gedaan, dan is er zeker plaats voor een gevoel van trots. Tot die tijd zie ik mijzelf als de goalkeeper van het multi-proces.”