‘Je weet pas wat vuur met je doet, als je tussen de vlammen staat’

PAUL

“Als kleine jongen hing ik al rond op de kazerne in Ridderkerk. Geweldige herinneringen, zoals het Sinterklaasfeest waarbij we de goedheiligman van het dak moesten redden met behulp van de ladder. Zulke ervaringen maken indruk! Mijn liefde voor de brandweer zat er al vroeg in, vooral dankzij mijn vader. Brandweer was een rode draad in ons leven. We waren thuis ook gewend dat mijn vader elk moment opgeroepen kon worden. Toch heb ik me niet meteen aangemeld toen ik achttien werd. Ik hing wel veel rond op de kazerne, vooral omdat veel kinderen van collega’s ook bij de brandweer gingen. Die waren meestal behoorlijk fanatiek. Ik vond vooral de organisatorische kant interessant. Pas op mijn vierentwintigste meldde ik me aan als vrijwilliger. Het was een ‘nu of nooit’ moment.”

Vuurtje
“Naast mijn werk als manager bij Albert Heijn – wat ook hartstikke leuk is – begint het vuurtje voor de brandweer harder en harder te branden. Het is gewoon een geweldige organisatie en we vormen een hecht team. Mijn toekomst zie ik nu echt bij de brandweer. Ik werk ook als communicatieadviseur Analyse & Advies binnen de VRR, in een piketfunctie.

Ik ben net klaar met mijn opleiding tot manschap. Eerst liep ik twaalf weken mee, daarna volgden diverse sporttesten en dán pas begint de tweejarige opleiding. Die draait om levensreddend handelen, gevaarlijke stoffen, waterongevallen en basis bluswerk. Zodra je een onderdeel hebt afgerond, mag je dat in de praktijk toepassen. Je leert ook hoe je met elkaar communiceert en samenwerkt, maar dat leer je eigenlijk pas echt in de praktijk. Je bent nooit uitgeleerd in dit vak, omdat er zoveel verandert.”

Reanimaties
“Oudere collega’s, waaronder mijn vader, vertellen vaak verhalen over grote branden van vroeger. Dat kwam toen veel vaker voor dan nu. Tegenwoordig is er meer aandacht voor preventie en risicobeheersing. In de praktijk bestaat ons werk grotendeels dan ook uit reanimaties.

We zijn vaak sneller ter plaatse dan de ambulance, dus we zijn vaak de eerste hulpverleners. Reanimeren, of levensreddend handelen in het algemeen, is mooi werk, maar het kan ook mentaal belastend zijn. Want mensen redden het wel of niet. In een kleine gemeenschap als Ridderkerk ken je veel mensen, direct of indirect, dus het komt vaak dichtbij. Maar eerlijk? Stiekem lijkt het me ook heel gaaf om eens een grote brand te blussen! Natuurlijk werd ik weleens opgeroepen op een onhandig moment, zoals twee keer tijdens een Valentijnsdiner. Dat hoort erbij, dat weet ik nog van vroeger. Ik heb overigens nooit samen met mijn vader op de wagen gezeten. Misschien maar beter ook; als er dan iets zou gebeuren met een van ons tijdens een incident, ben je meteen twee man kwijt. Dat zou knap lastig zijn. Maar het is geweldig om via deze weg in zijn voetsporen te treden.”

PETER

“Ik werkte vroeger bij de gemeente Ridderkerk in de buitendienst. Veel ambtenaren waren vrijwilliger bij de brandweer. ‘Peter, kom ook!’, hoorde ik vaak. Eerst dacht ik: dat is niets voor mij. Het moment dat die pieper ging, zaten ze praktisch klem tussen de voordeur, zo’n haast hadden ze - daar moest ik altijd een beetje om lachen.

Maar ik ben gaan kijken. En toen ze me vertelden dat ik met de brandweerwagen mocht rijden, was ik verkocht. Binnen zeven maanden was ik beroepsmedewerker bij het korps – dat ging toen een stuk sneller dan nu. Uiteindelijk schopte ik het tot teamleider logistiek bij de VRR.”

Echt redden
“Het is een schitterend en divers vak. Je moet telkens weer inschatten waarmee je te maken hebt, wat je te wachten staat, wat te doen. Soms is het simpel, zoals een oude dame uit een lift halen. Soms is het complex, zoals wanneer een enorm bedrijfspand in lichterlaaie staat.

Hulpverlening vond ik het leukste. Echt redden, echt technisch werk. Een voertuig zo vrij maken dat mensen kunnen uitstappen. En een leuke brand – het klinkt gek – bestaat heus. Zolang er maar geen slachtoffers vallen. We organiseerden weleens oefeningen tijdens open dagen. Dan lieten we een vliegtuigje een oud slooppand invliegen en dat ging dan in de fik. Dan kwamen ze van heinde en ver om te kijken!”

Soepeler
“De overgang van afzonderlijke gemeentelijke brandweerkorpsen naar de VRR - in 2006 - was een heel ding. Wij waren een hecht korps van veertig man, als een familie, en regelden alles zelf. Ondanks aanvankelijke weerstand zag ik na een tijdje de voordelen van zo’n regionale samenwerking. Er kwam eenheid en efficiëntie.

Voorheen werkten we goed samen met naburige dorpen, maar buiten onze regio verliep de samenwerking moeizaam. Nu verloopt alles soepeler. We zijn weliswaar van vier naar twee wagens gegaan, maar bij grote calamiteiten kunnen we makkelijk opschalen. Wij waren trouwens een van de eerste korpsen die grootschalig gingen reanimeren en behandelen. Dat was even wennen, want het was niet ons vak. Maar na een paar weken was het dankbaar werk.”

Blind vertrouwen
“De samenleving verandert en ons werk verandert mee. Moderne auto’s ‘knip’ je minder makkelijk open, om maar iets te noemen. Nieuwe elektronische apparaten brengen weer andere risico’s met zich mee. Allemaal ontwikkelingen waar we bij de brandweer bovenop moeten zitten. Maar het eigenlijke werk blijft in de kern hetzelfde. Ik heb jarenlang mensen aangenomen bij het korps in Ridderkerk. Dit werk past niet bij iedereen, zei ik altijd. Pas tijdens de opleiding besef je wat vuur, hitte en het gebrek aan zicht met je doen. Dat zijn dingen die je niet van tevoren kunt inschatten. Het belangrijkste is dat je blindelings op elkaar kunt vertrouwen. Dat geldt ook voor het thuisfront. Ik stond eens op het punt met mijn vrouw naar een bruiloft te gaan, helemaal mooi aangekleed, toen de pieper ging. Ja, dan moet je weg.”

Moeilijk
“Ik ben sinds augustus, na dik vijfentwintig dienstjaren, officieel met pensioen. Eerder moest ik al stoppen met actief blussen vanwege een motorongeluk en artrose. Natuurlijk was dat even moeilijk, maar anderzijds: genoeg is genoeg. Je maakt een hoop mee. Het hoort niet, kinderen die sterven, maar het gebeurt wel. Het is trouwens fijn dat er nu ruimte is voor gesprek en samenkomst na een heftig incident. Vroeger liep iedereen daar in zijn eentje mee te tobben.

Ik heb altijd tegen Paul gezegd: ‘Ga eerst je eigen ding doen, dan kun je altijd nog bij de brandweer.’ Nu heeft hij zelf de keuze gemaakt om bij de brandweer te gaan. Of ik trots ben? Nou en of!''

Foto: Megin Zondervan

Tekst: Harold Joëls