Hand in hand op weg naar de eerste e-ambulance

Vooruitstrevend
Kees kreeg in 2018 opdracht van de directie om onderzoek te doen naar elektrische brandweerauto’s en ambulances. “De VRR is vooruitstrevend in duurzaamheid. De kleinere dienstvoertuigen gaan we vanaf volgend jaar bij vervanging elektrificeren. Maar de overstap van fossiel naar elektrisch met ambulances, is veel groter. Zo’n e-ambulance moet een bepaalde actieradius hebben en aan de criteria van het team Ambulancezorg voldoen. In 2019 heb ik samen met John uitgebreid onderzoek gedaan naar het elektrificeren van ambulances. We zijn bij veel bedrijven op bezoek geweest, hebben veel gesprekken gevoerd met deskundige partijen en uiteindelijk zijn we nu zo ver, dat we de eerste stappen kunnen zetten in dit project.” In 2024 start een proef waarbij één e-ambulance gaat rijden. Deze wordt in eerste instantie ingezet voor de laag- en middencomplexe ambulancezorg.

Tulatech - Miesen
De VRR werkt al vijftien jaar samen met Tulatech, een innovatief en ervaren bedrijf in de ambulancetechniek. Samen met de Duitse leverancier Miesen voorziet Tulatech een groot deel van de Nederlandse markt van ambulances. “In de onderzoeksfase hebben Kees en ik een verlanglijstje gemaakt met punten die we heel belangrijk vonden”, vertelt John. ‘Eén daarvan was, dat de elektrische wagen een productie-klaar model moest zijn waarin alle veiligheidssystemen actief blijven. Daarnaast moesten we een voertuigleverancier vinden die met ons zou willen samenwerken. Tulatech is namelijk geen leverancier, maar ambulancebouwer. En tot slot moesten we een klant hebben die hierin zou willen participeren. Die vinkjes konden we in 2022 zetten, waarna we dit jaar daadwerkelijk met het project konden starten.”

Betrouwbaar voertuig
Ford levert het chassis, waarna Tulatech en Miesen de e-ambulance bouwen volgens de wensen en eisen van het team Ambulancezorg. “Voorop staat, dat je een betrouwbaar voertuig wilt met een zo hoog mogelijke actieradius”, zegt Ron. “Alle apparatuur en systemen in de e-ambulance verbruiken stroom. Denk aan aircosystemen, hartbewakingsapparatuur, navigatie en communicatie met onze meldkamer en de ziekenhuizen. Dat hebben we allemaal aan boord en al die onderdelen vergen capaciteit van de elektra.”

Stroom en energie
John beaamt dat het grootste kritische punt in elektrische voertuigen stroom en energie is. “Daar proberen we nieuwe technologieën voor in te zetten zoals selfsupporting systemen met een eigen accucapaciteit om zo min mogelijk stroom en energie van het voertuig te gebruiken. Dat vraagt veel van zowel de leverancier als van ons bouwers, maar de Veiligheidsregio moet daar natuurlijk als afnemer ook in willen investeren. We moeten hierin hand in hand blijven optrekken.”

Actieradius
De actieradius van een e-ambulance moet natuurlijk zo hoog mogelijk zijn. “Ideaal zou 300 km zijn, maar waarschijnlijk is 250 km voldoende”, zegt Ron. “We willen vanzelfsprekend ook ervaring opdoen met het voertuig en dat kan dus in een gecontroleerde setting bij het laag en middencomplex vervoer. We gaan bekijken of we het gaan redden met die 250 km: hoe verhoudt de ambulance zich als de patiënt bewaakt wordt?”

Kees benadrukt dat het verzamelen van data en ervaringen heel belangrijk is, als de ambulance in het eerste kwartaal van 2024 de eerste testritten gaat maken. “We gaan alle data en ervaringen van alle betrokkenen goed in beeld brengen. Zodra dat inzichtelijk is, weten we welke eisen we na de pilot aan de volgende generatie e-ambulances moeten stellen.”

Opladen
Hoe lang duurt het eigenlijk voordat een e-ambulance is opgeladen? “Met een snellader lukt dat in ruim een half uur, maar hang je hem gewoon aan 230 Volt dan kan het wel tot acht uur duren”, weet John. “De chauffeur en de meldkamer krijgen hierin een essentiële rol. Als het voertuig nog 150 km kan rijden en het past binnen de overplaatsing, moet je daarna tijd maken om te laden. Dan moet het voertuig tijdelijk uit dienst. Dat is de enige manier om het project te laten slagen. De laadtechniek gaat gelukkig heel hard: we beginnen met een accu van 75 kilowatt, maar volgend jaar komt Ford met een accu van 110 kilowatt. Het wordt tijd dat we met z’n allen de praktijk in gaan, zodat we data kunnen verzamelen om in de toekomst de juiste keuzes te maken.”

Drie Veiligheidsregio’s
Het project Elektrische Ambulance beperkt zich niet tot de VRR. “We zijn met drie veiligheidsregio’s gestart”, legt Kees uit. “Behalve Rotterdam-Rijnmond doen ook Zuid-Holland Zuid en Groningen mee. Ik ben coördinator tussen de drie regio’s en Tulatech – Miesen. De andere twee regio’s hebben een andere infrastructuur dan de onze. Doordat het gebied uitgestrekter en minder bebouwd is dan Rotterdam Rijnmond, kunnen we daar dus heel andere data verzamelen.”

Afstemming
Op papier kun je van alles bedenken, maar de praktijk pakt vaak anders uit. “Hoe reageert de accu bijvoorbeeld op temperatuurverschillen?”, illustreert John. “Dat gaat hier van min 15 tot plus 35. Onze regio is uitgestrekt, dus maak je veel kilometers. Als je een actieradius hebt van 250 km, dan kun je geen buitenrit doen. Dan kan de meldkamer niet aangeven dat je een overplaatsing naar bijvoorbeeld Zwolle moet rijden, want hoe kom je dan weer terug? Het is niet zo van: de patiënt ligt achterin, we stoppen even bij het pompstation, gooien de ambulance vol met brandstof en we kunnen weer doorrijden. Het vergt afstemming met de meldkamer en chauffeurs.” Kees voorziet dat de invoering van de e-ambulance wel impact heeft op de omvang van het wagenpark. “Stel dat we nu honderd ambulances hebben. Als alles elektrisch rijdt, hebben we er misschien 110 of 115 nodig. Dat is de investering die we graag doen om de enorme milieubesparing te bereiken van honderd of 110 benzineauto’s minder.”

Complex project
Na de testfase wil het team Ambulancezorg het voertuig natuurlijk ook inzetten voor spoedvervoer. “In 2035 neemt de EU afscheid van de brandstofauto. Ook met incidentenvoertuigen willen we onze bijdrage leveren aan de verduurzaming die deze maatregel inhoudt. Dit project is heel belangrijk voor ons. Met Tulatech – Miesen aan onze zijde heb ik er alle vertrouwen in dat we uiteindelijk een goede e-ambulance krijgen die voor ons en voor de patiënt dezelfde eigenschappen en kwaliteit heeft als de huidige voertuigen.”

Dit artikel verscheen eerder in het magazine SAMEN van de VRR.
Foto: Lennaert Ruinen
Tekst: Nienke Landré