Nieuwjaarstoespraak algemeen directeur Arjen Littooij

Beste collega’s

Laat ik beginnen met jullie allen, mede namens Annemarie en Arie, een fantastisch en gezond 2020 toe te wensen!

Speciale dank aan de collega’s van de Frobenstraat voor de ondersteuning van de nieuwjaarsreceptie.

TERUGBLIK

Ik hoop dat jullie terugkijken op mooie en gezellige dagen. Bij uitstek een periode om alle drukte in het werk even achter je te laten en tijd en aandacht te besteden aan iedereen die je lief is. Want dat is belangrijk. Zij vormen als het ware de hoeksteen van je leven: je houvast, je klankbord in goede en slechte tijden.

[………]

Ik wil alle collega’s bedanken die de afgelopen feestdagen hebben gewerkt. Dank voor de bijdrage die jullie leverden aan de veiligheid in onze regio! Tijdens de jaarwisseling hebben we alle beschikbare mensen en middelen ingezet om de jaarwisseling feestelijk te laten verlopen. Het was weer een hell-of-a-job.

VUURWERK

Opnieuw heb ik de discussie gevoerd over een ‘andere’ nieuwjaarsviering, een veilige jaarwisseling met georganiseerde vuurwerkshows. We maken kleine stapjes. Een oud&nieuw-viering zonder consumentenvuurwerk wordt steeds meer bespreekbaar.

De professionele vuurwerkshows in Rotterdam zijn een mooie eerste stap. Ik weet dat er ook mensen zijn die er anders over denken en een traditie in stand willen houden. Maar ik wil juist mee helpen aan een nieuwe traditie: met in de ene hand een oliebol en in de andere een glas champagne, je geliefde met drie zoenen het beste wensen en veilig met elkaar het nieuwe jaar begroeten.

Opnieuw stel ik de vraag: wanneer gaan we échte afspraken maken voor een écht veilige jaarwisseling? Het is niet meer uit te leggen dat we al onze mensen en al ons materieel inzetten om vervolgens in onze regio in een paar uur tijd 709 branden te blussen, 170 keer een ambulance te moeten inzetten, de meldkamer meer dan 1000 meldingen binnenkrijgt, het oogziekenhuis over een horrornacht spreekt, een vader en zijn zoon van 4 in Arnhem om het leven komen, het geweld -ook tegen hulpverleners- weer is toegenomen, door het hele land honderden auto’s in vlammen opgaan, de spoedeisende hulp in ziekenhuizen overuren draait en kinderen van 3 jaar in het brandwondencentrum worden binnengebracht. Is deze traditie ons dit allemaal waard?

Opnieuw concludeer ik: Maak van deze traditie geen tragedie. Dit moeten we echt niet meer willen. Aan de politiek vraag ik: hoeveel incidenten hebben we nog nodig om tot het besef te komen dat deze vuurwerktraditie zo niet langer kan? Ik kan niet anders dan zeggen: Stop deze waanzin!

ONTWIKKELAGENDA

In de afgelopen jaren is het werk van de VRR breder geworden door nieuwe vormen van crises en door maatschappelijke ontwikkelingen. Ook nieuwe dreigingen, ‘ongekende crises’ en vraagstukken van maatschappelijke ontwrichting vragen om betrokkenheid van de VRR. Ik denk dan aan wateroverlast, sinkholes, grote branden, olielekkages, vervuilde zwanen, gaslekkages, ontruimingen van verzorgingshuizen, uitval van de 112-alarmcentrale, protestacties en grof- en extreem geweld.

De voorbeelden illustreren dat de gewenste deskundigheid die we in huis hebben om de veiligheid te waarborgen niet altijd toereikend is. We moeten investeren in mensen en middelen om ons op toekomstige veiligheidsvraagstukken voor te bereiden.

Het afgelopen jaar piepte en kraakte de organisatie op onderdelen. ‘Code oranje’ was nodig om het jaar financieel gezond af te sluiten, maar de rek is eruit. Daarom gaan we met het bestuur in gesprek over de ontwikkelagenda van de VRR. Wat voor organisatie willen we zijn? Waar moeten we ons op voorbereiden en welke financiële voorwaarden horen daarbij? Tijdens een bestuursconferentie in juni bepalen we het gewenste ambitieniveau en de bijbehorende begrotingsomvang van de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond.

MELDKAMER

2019 was het eerste volle jaar van de nieuwe gezamenlijke meldkamer. Tijd om aan de nieuwe werkomgeving te wennen was er nauwelijks. Met jaarlijks meer dan 500.000 meldingen is Rotterdam de drukste meldkamer van het land.

Nee, het ging in het eerste jaar niet allemaal soepel. Hardnekkige aanloopproblemen zoals de temperatuur, geluidsoverlast, werkdruk en het grote aantal storingen hielden de gemoederen bezig. De aangebrachte verbeteringen laten voorzichtig positieve resultaten zien en worden in 2020 voortgezet.

Hoewel de verantwoordelijkheid voor het beheer van de meldkamer per 1 januari bij de politie ligt, blijft de plicht om de hulpverlening voor brandweer en ambulance goed te regelen bij de VRR liggen. Met nieuwe ontwikkelingen als de aanrijtijdenserver, brede zorgcoördinatie vanaf de meldkamer en beeldregie bij incidenten blijven we aan de weg timmeren. Voor de zomer komt helderheid of de kolommen ondergebracht blijven bij een directie meldkamer of dat de aansturing anders wordt ingericht.

AMBULANCE

Met de terugtrekking van de BIOS-groep realiseerden we één ambulancedienst in Rotterdam-Rijnmond, de AZRR. Deze letters staan ook voor Ambitie, Zorgzaam, Rotterdams en Rekenen op elkaar. Begrippen waar we ons in 2020 op zullen richten.

Er is al veel gedaan om te komen tot één dienst, maar we zijn er nog niet. We hebben de secundaire arbeidsvoorwaarden voor alle medewerkers gelijkgetrokken. De voertuigen en gebouwen zijn van de juiste signing voorzien. Voor de zomer besluit het Bestuur van de VRR of we formeel van één organisatie kunnen spreken en dus ook de pensioenen gelijk zijn. We voeren daarom de komende maanden gesprekken met het bestuur, Raad van Toezicht, het ministerie, de zorgverzekeraars en natuurlijk met de medewerkers.

We zijn nog maar drie maanden samen en ik zie mooie resultaten: de patiënttevredenheid is groot, de medium-care ambulance een succes en we beschikken over de nieuwste generatie thoraxcompressiesystemen. We openen nieuwe ambulanceposten, rond de zomer komen de eerste ambulances van de in totaal 55 nieuwe voertuigen, een recordaantal collega’s is in opleiding en een nieuw regionaal opleidingscentrum is geopend. Samen met het Erasmus MC doen we onderzoek hoe we de kwaliteit van ambulancezorg op Goeree-Overflakkee en Voorne-Putten verder kunnen verbeteren. Met de gemeente Nissewaard zijn we in gesprek over een nieuwe opkomstlocatie op Voorne-Putten. En met de nieuwe arbeidsvoorwaarden wordt het voor heel veel verpleegkundigen ook financieel aantrekkelijk om de overstap naar de ambulancedienst te maken.

De kwaliteit van de ambulancezorg wordt vaak alleen afgemeten aan de aanrijtijden. Daar slaan we de plank volledig mee mis. Nederland heeft één van de best geoutilleerde ambulancediensten van Europa en met alle genomen maatregelen kan de AZRR zich als grootste ambulancedienst van Nederland meten met de besten van het land. Dus laat de kwaliteit leidend zijn en niet de aanrijtijd. Overigens ook de aanrijdtijden zijn met 3 % verbeterd.

We mogen kritisch kijken naar onze prestaties maar ik ben liever trots op al die medewerkers die samen staan voor onze ambulancedienst en ik zal dit in de media en politiek uitdragen.

BRANDWEER

Beste collega’s, het vak van hulpverlener spreekt bij velen nog steeds tot de verbeelding. De brandweer staat in de bovenste regionen op het lijstje van gewaardeerde overheidsdiensten. Op zondagavond zit ik de laatste weken steevast op het puntje van mijn stoel om de verrichtingen van de collega’s op TV te volgen.

Dat het vak niet zonder gevaren is bleek afgelopen jaar bij de brand in Vlaardingen en aan de Zuidhoek. Als je naar de verhalen van Pieter, Henk en Ronald luistert, krijg je kippenvel en besef je wat het betekent als de dood op slechts een paar seconden verwijderd is. Het bevestigt des te meer dat veiligheid in ons werk essentieel is en we steeds scherp en alert naar een inzet moeten. De vakbekwaamheid van onze mensen blijft de komende jaren hoog op de agenda staan.

De paraatheid van de brandweer vraagt hier en daar wel om flinke en soms moedige stappen. De beschikbaarheid overdag kunnen we alleen met de inzet van beroepsmensen op vrijwillige kazernes waarborgen. De dagdienstkazerne op Goeree-Overflakkee zou wel eens het begin kunnen zijn van een nieuw brandweerconcept. Ook op Voorne-Putten of de noordkant van de regio biedt dit ontwerp een oplossing.

We maken de brandweer nog professioneler en betrouwbaarder met een aantal nieuwe ontwikkelingen. In 2019 wonnen we de innovatieprijs met de aanrijtijdenserver. Dit biedt de mogelijkheid om de alarmering van brandweereenheden radicaal anders en een stuk dynamischer in te vullen. Gemeente- of clustergrenzen tellen niet meer, maar het snelste en meest passende voertuig gaat altijd als eerste ter plaatste. De traditionele kazernevolgtabel komt daarmee te vervallen.

De toename van grof- en extreem geweld en kans op terrorisme dwingt ons om na te denken hoe wij bij een dergelijke melding moet optreden. Het afgelopen jaar is er onderzoek gedaan naar de inzet van een quick responsteam (QRT) dat in dergelijke situaties snel, veilig en adequaat kan worden ingezet. We gaan op dit vlak verder professionaliseren zodat het QRT structureel kan worden ingezet.

Beste mensen, in 2016 maakte ik al melding dat de traditionele vrijwillige brandweer zijn langste tijd heeft gehad. Dat het 3 jaar later een landelijke discussie zou zijn, kon ik toen niet bevroeden.

De Europese deeltijdrichtlijn hangt als het zwaard van Damocles boven de vrijwilligheid. Europa verordonneert dat je vrijwilligers hetzelfde moet betalen als beroepsmensen in het geval er nauwelijks onderscheid in hun werkzaamheden zit.

Maar deze vrijwilligers zijn wel de kurk waarop de brandweer in de buitengebieden drijft. We gaan er prat op dat het niet uitmaakt of een brand in Herkingen of Rotterdam-Noord wordt geblust. De burgers kunnen altijd rekenen op professioneel opgeleide brandweermensen en state of the art materieel.

Als ik door mijn oogharen naar de voorgestelde functiedifferentiatie kijk, vraag ik mij af of dit werkt in onze regio. Een vrijwilliger is al lang geen vrijwilliger meer maar een brandweerprofessional. In Rozenburg en Hoogvliet worden ze ingezet voor industriële brandbestrijding, op kazernes waar ook een beroepspost is, moeten ze kunnen herbezetten en de slagkracht TS is in de hele regio inzetbaar. In de buiten­gebieden hebben we Technische Hulpverlening, oppervlaktewater reddings­teams en duinbrandbestrijding. Iedere blusgroep kan worden ingezet bij een reanimatie. Met elkaar zorgen we voor een professionele brandweer waar we trots op zijn.

We moeten het stelsel van de brandweer tegen het licht houden om brandweerzorg fijnmazig te blijven organiseren. Er is geen land dat zo’n hoge dekkingsraad aan professionele brandweer heeft, tegen zo’n lage prijs. De komende maanden zal de discussie met het bestuur en bonden maar zeker met onze brandweermensen verder gevoerd worden. Deze zomer komt het veiligheidsberaad met een definitief stand­punt. Ik wil graag alle vrijwilligers betrokken houden en de brandweerzorg ‘burgernabij’ organiseren. Ik stel voor dat we al die collega’s nu gewoon ‘brandweer­mensen’ noemen en ze vergoeden voor het werk overeenkomstig de Europese richtlijn. Of de brandweer van deze discussie beter wordt waag ik te betwijfelen, duurder wordt de brandweer in ieder geval wel.

ONDERSTEUNING

Collega’s, zonder ondersteuners geen operatie. Niet alleen buiten op straat maar ook binnen is er het afgelopen jaar hard gewerkt om de hulpverlening draaiende te houden. De druk op sommige afdelingen was groot en achter de schermen gebeurde er veel.

Het programma Business Intelligence maakt het mogelijk om veel meer dan voorheen verschillende soorten informatie te verzamelen zodat we ons nog beter kunnen voorbereiden op de risico’s in onze regio. We investeren in de afdeling IM zodat we de wereld van voorspellende data aan kunnen.

Ontwikkelingen met financiële consequenties, waaronder de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra), FLO-problematiek, diversiteit, kortere dienstverbanden en deeltijdrichtlijn vragen het uiterste van onze afdeling HR.

Het jaarplan en de begroting zijn de basis waarop de organisatie draait. De opdracht van het bestuur om over 2019 een rechtmatigheidsverklaring te krijgen lijkt gelukt. KCA en Inkoop hebben een grote inspanning geleverd en we wachten het oordeel van de accountant af. Hoewel Code Oranje van de baan is, geldt ook voor 2020 dat we niet méér geld kunnen uitgeven dan we hebben en de directie zal hier scherp op toezien.

Huisvesting gaat onder andere met voorrang aan de slag met het onderhoud van de gebouwen. Een aantal wensen van gebruikers krijgt hoge prioriteit. En we vergeten ze af en toe wel eens ,maar de mensen van de afdeling Financiën moeten we ook dit jaar weer koesteren. Zij verzorgen o.a. ons salaris en de juiste betalingen.

Logistiek kan aan de slag. 2020 wordt onder meer het jaar van de nieuwe kleding. De ambulancedienst loopt voor de zomer in de nieuwe outfit, de kazernekleding van de brandweer gaat op de schop en het is een wens dat het overige VRR-personeel dat op straat een operationele functie heeft in dezelfde kledinglijn meekan.

Een grote wens is dat de VRR, net zoals veel andere organisaties, ook buiten kantooruren voor niet spoedeisende zaken bereikbaar is. De afdelingen communicatie en ICT gaan aan de slag met de pilot KlantenContactCentrum waar tot 20.00 uur door inwoners  mee gebeld kan worden en waar we ook aan webcare doen. Wij zijn er altijd betekent ook dat je de bereikbaarheid op dat vlak moet verbeteren. We werken zo verder aan de reputatie van een betrouwbare en transparante hulpverleningsorganisatie.

RISICO EN CRISISBEHEERSING

Beste collega’s, sinds de invoering van de gripregeling is in onze regio meer dan 500 keer grootschalig opgeschaald. Er is geen andere regio in het land waar deze inzet zo groot was. 2019 was een absoluut recordjaar met 43 grootschalige incidenten. Hier ligt direct de kracht en de meerwaarde van de veiligheidsregio. Bij incidenten direct de coördinatie oppakken om zo de schade en overlast te beperken en de hulp aan slachtoffers maximaal te organiseren. Crisisbeheersing ondersteunt ons daarbij met beleid, werkafspraken, ketendenken en Opleiden, Trainen en Oefenen.

De regio Rotterdam Rijnmond staat in 2020 voor grote uitdadingen. Het Eurovisie Songfestival wordt een visitekaartje voor de stad en regio. Vanuit de veiligheidsregio dragen we ons steentje bij aan een goed voorbereide crisisbeheersing en veilig verloop van deze muzikale happening. Vooral de inzet van de GHOR, evenementenadvisering en het NHT op de momenten die ertoe doen, vraagt om een professionele voorbereiding en een goed adviestraject richting alle deelnemende partijen.

De komst van de Omgevingswet en de Wet Kwaliteitsborging Bouw zijn een verandering die vooral gemeenten zullen merken. Maar in de advisering kijken de afdelingen risicobeheersing en Industriële Veiligheid ook goed naar hun eigen rol en verantwoordelijkheden en hun toekomstige positionering.

AFSLUITING

Dames en heren, ik kom tot een afronding. 2020 wordt een uitdagend jaar. Maar dat kunnen we alleen maar doen met behulp van jullie. Jullie zijn het cement van de organisatie en de olie waar de veiligheidsmachine op draait. In een olympisch jaar zijn jullie het goud van de organisatie. Om die reden wil ik niet alleen op het nieuwe jaar maar vooral op jullie een toast uitbrengen. En besef iedere dag zoals de Fransen het zo mooi zeggen: La vie est belle!

GELUKKIG NIEUWJAAR

Via onderstaande link kun je de toespraak downloaden.

Nieuwjaarstoespraak algemeen directeur Arjen Littooij 2020 VRR