SAMEN artikel: Leven met tekorten, betekent kleuren buiten de lijntjes

Het team bestaat uit zo’n 28 mensen. Drijvende krachten binnen dit team Hien van Leeuwen (midden op de foto), medisch manager ambulancezorg, Floris Leenman (links op de foto), verpleegkundig specialist, en Lou Mander (rechts op de foto), manager Zorgkwaliteit en Innovatie, blikken terug op de eerste periode met het team.

Meer geld naar de zorg?

Op de hypothese dat het zorgtekort opgelost kan worden door er veel geld tegenaan te gooien, reageren de heren en dame eenvoudig: meer geld zorgt er niet voor dat de vergrijzing en verminderde zelfredzaamheid in de maatschappij zal veranderen. Er komt dus hoe dan ook een nog grotere zorgvraag op een al krappe, overbelaste markt.

Daarnaast is er een personeelstekort en (chronisch) hoge werkdruk. Nieuwe mensen zijn bijna niet te vinden en daarnaast ook niet een-twee-drie opgeleid. Ook al heb je nog zoveel geld, daar los je dit probleem niet mee op. Wel als je investeert in andere richtingen en ermee dealt dat er tekorten zijn.

Wat zijn die richtingen dan?

Monitoren op afstand terwijl de patiënt thuis is, zal in de iets verdere toekomst het beeld zijn. En slim omgaan met de nieuwste technologieën. In de tussentijd innoveert de zorg daar naartoe. Dat gebeurt op verschillende manieren:

Andere zorgverleners inzetten

Lou: “Het begint er natuurlijk mee beter en efficiënter samen te werken binnen de ARR. Floris werkt zowel op kantoor als op de ambulance. Zijn werkzaamheden zijn heel divers. Hij legt de verbinding tussen verschillende afdelingen en commissies, onder andere de materialencommissie, afdeling Leren & Ontwikkelen en het Medisch Management. De volgende stap is mensen aannemen vanuit hoeken waar je eerder niet zocht. Denk aan Defensie, brandweer of artsen die willen werken op de ambulance.

Hien: “Dat klinkt misschien niet revolutionair, artsen op een ambulance, maar dat is het wél. In Nederland werken er geen artsen op de ambulance, bij ons in de RAV gebeurt dit in pilotverband, waarbij artsen een aangepaste opleiding krijgen tot ambulanceverpleegkundige. Tja, innoveren is soms ook net buiten de lijntjes kleuren.”

Floris: “Ambulancewerk is vaak onvoorspelbaar werk, hier moet je goed op voorbereid zijn of worden. De naam van onze afdeling begint met kwaliteit, dat moet de basis zijn voor onze patiëntenzorg. We moeten nóg meer maatwerk leveren, dit kost veel tijd en energie maar is niet te voorkomen.”

Het team van Verpleegkundig Specialisten en Physician Assistant, ook onderdeel van deze afdeling, draait nu een pilot ‘VS/PA op straat’ om anderhalvelijnszorg een plek te geven binnen de ambulancedienst. Hun zelfstandige bevoegdheid zorgt ervoor dat zij extra handelingen mogen uitvoeren bovenop het Landelijk Protocol Ambulancezorg. Hierdoor kunnen patiënten soms thuis behandeld worden en dus ook thuisblijven.

Bestaande werksituaties verbeteren door inzet van nieuwe technologie

Floris: “We zijn druk bezig de werksituatie voor de verpleegkundigen te
vergemakkelijken door inzet van nieuwe devices en technologie. De videolaryngoscoop is hier een voorbeeld van. We krijgen veel positieve reacties over gebruikersgemak en succesvolle intubaties in een korte tijd. Ook is de aanbesteding voor mechanische thorax-compressie in volle gang.

Binnenkort starten we met kant- en-klare medicatie die gebruikt kan worden tijdens reanimaties. Deze ready to administer-medicatie maakt het werken nog makkelijker en veiliger in acute situaties. En dat allemaal naar aanleiding van vragen, opmerkingen en meldingen vanaf de werkvloer. Dus kom maar door met alle nieuwe suggesties. Niet dat we nu stilzitten hoor, maar dit is dus onder andere wat ons team oplevert.”

Track and trace van ambulances

Wat de werksituatie verder gaat vergemakkelijken is de digitale vooraankondiging en gegevensuitwisseling tussen ambulance en SEH. Hiermee kunnen digitale ritformulieren, controles en ECG’s direct ingezien worden in het EPD in het ziekenhuis. Zelfs verwachte aankomsttijden zijn live te zien. Zo kan het ziekenhuis zich voorbereiden op de komst van verschillende ambulances, kunnen kamers vrijgemaakt worden en kan de overdracht sneller en efficiënter gebeuren.

Het meest ideale scenario is dat je bij aankomst in de ambulancesluis op een soort Schipholbord kunt zien naar welke SEH-kamer je mag en hoeveel minuten het duurt voordat je daar naartoe mag. “Hoe mooi zou dat zijn”, stelt Hien . “Als koploper zijn we dit project samen met drie ziekenhuizen een jaar geleden gestart. Inmiddels worden de best practices en lessons learned van ons koploperproject verder regionaal en landelijk uitgerold.”

Aandacht voor werkgeluk

“Dat klinkt idyllischer dan het is”, zegt Floris. “Het zit hem in simpele dingen en dan niet wat er in je kerstpakket zit. Gewoon, dat je echt gehoord wordt. Dat erkend wordt dat de zorg soms overloopt, de diensten te druk zijn, patiënten soms te veeleisend zijn, de rek eruit is. Niet oppoetsen, maar een echt gesprek. Kijken waar je nog kan helpen, laten zien wat er lukt en waar men mee bezig is. Dat.”

Hien: “Wij kunnen het verschil maken voor patiënt en collega. Wij zijn een onderdeel van een grote keten, waarin veel gebeurt. Maar soms komt dat onvoldoende terecht op de werkvloer. Nu is het soms nog zo dat er een soort wij/zij-instelling is: jullie hebben dit bedacht en nu moeten wij het uitvoeren. Maar we doen het samen en we moeten blijven beseffen dat wij allemaal gekozen hebben voor dit werk omdat we een hart voor acute zorg hebben.”

De distributieriem in de motor

Lou: “Qua omvang zijn we niet groot, zeker niet als je kijkt naar de grootte van de disciplines om ons heen, zoals ziekenhuizen, specialisten en GGZ. Qua plek hebben we echter wél een essentiële rol. Het is als de distributieriem in een motor. Die loopt tussen de krukas en de nokkenas. Als die breekt, loopt de motor vast. Wij doen de eerste triage en het vervoer. Wij weten of iemand gedotterd, gegipst of beademd moet worden en waar hij of zij het beste heen kan. Via welke route en met welk vervoersmiddel. Dat doen wíj. En nee, wij zijn niet de gele ambulancetaxi. Wij zijn een bedrijf met medische professionals.

Daarom zitten we aan tafel bij alle ketenpartners. Om nauwer samen te werken in de keten, om onze plek te claimen als ambulancezorg.” Floris: “Daar kan iedereen aan meewerken. Blijf nieuwsgierig! Vraag, mail, bel. Misschien kunnen we niet alles (direct) oplossen, maar we hebben jullie positieve bijdrage en input wel nodig.”

Hien besluit met een wens: “Wees een beetje lief tegen elkaar, dit maakt het dagelijkse leven meteen een stuk mooier en leuker.”

Bekijk hier de video op Vimeo van de training met de videolaryngoscoop.

Tekst Simone Leeuwenkamp | Beeld Kevin Vervoort & Lennaert Ruinen