Succesvolle samenwerking bij zonnepanelen en een energieopslagsysteem
In het kader van een verduurzamingstraject werden drie jaar geleden driehonderd zonnepanelen en een energieopslagsysteem (EOS) geplaatst op een pand in Maassluis. Het was het begin van een mooie samenwerking tussen René ter Veer, algemeen directeur van bedrijf Voor de VvE, en Martin Meijer, chemisch adviseur en senior-beleidsmedewerker gevaarlijke stoffen bij de VRR
Tijdens dit project werden namelijk de handreikingen voor een veilige plaatsing van zonnepanelen en voor EOS voor het eerst in de praktijk gebruikt. Daarmee was dit het eerste verduurzamingsproject dat volledig werd afgestemd met de VRR en voldoet aan de strengste veiligheidseisen. René en Martin ontmoeten onlangs elkaar weer bij het gebouw in Maassluis waar het project op het dak is gerealiseerd.
Het eerste project
De samenwerking ging van start toen Martin in gesprek raakte met het Instituut Fysieke Veiligheid, de voorloper van het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid. Dat gesprek ging onder andere over energieopslagsystemen op daken in Apeldoorn. “Toen hoorde ik dat er bij ons in Maassluis ook zo’n systeem zou komen, maar daar wisten we bij de VRR niets van. Na dat gesprek ging ik rondbellen en kwam ik bij René uit, waardoor het balletje is gaan rollen.”
Met verschillende partijen is toen gekeken naar wat nodig was en wat uitvoerbaar was. Dat kwam snel bij elkaar. EOS’en met lithium-ion accu’s kunnen een probleem vormen als er brand ontstaat in het systeem. Als die accu’s eenmaal branden, dan is blussen alleen mogelijk door ze onder water te zetten. De installaties van René maken gebruik van intelligente monitoring. Zodra een van de accu’s niet doet hij moet doen, krijgt René een seintje. Vanaf een bepaalde temperatuur gaat het systeem vanzelf al meer koelen. Wanneer dat geen resultaat geeft, gaat het systeem steeds een stapje verder om de veiligheid te blijven waarborgen. Vanaf 70 graden wordt de batterij onder water gezet om een thermal runaway van de accu(‘s) te voorkomen. Deze aanpak maakt werken met accu’s stukken veiliger.
Safety by design
“Als iedereen het op deze manier zou doen, zouden we geen Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen (PGS) nodig hebben,” vertelt Martin. “Dit is een schoolvoorbeeld van safety by design. In plaats van moeilijke constructies met blusleidingen kozen we hier voor het eerdergenoemde intelligente systeem, waardoor wij als brandweer alleen hoeven te controleren of het systeem zijn werk goed heeft gedaan. Bij wijze van spreken kunnen we koffie gaan drinken en hoeven we alleen René even te bellen om te vragen of alles goed ging. Wat wil je nog meer?”
Eén van de belangrijkste inzichten die René uit het hele traject haalde, is dat de energietransitie ertoe leidt dat er strengere eisen zullen gelden in de woonomgeving. “We willen de energietransitie zeker niet tegenhouden, maar we moeten wel samen blijven kijken hoe we zo veilig mogelijk te werk kunnen gaan. Door alle ontwikkelingen zijn we de industrie de woning in aan het trekken, of dat nou een warmtepomp met koelmiddel of een accu is, waterstof of ammoniak. De industrienormen vinden we heel streng, maar het gaat hier wel om onze woningen. Soms gaat dit ten koste van het businessmodel, maar dat is dan niet anders. Geld mag nooit belangrijker zijn dan veiligheid.”
Samen leren en kennis delen
Martin benadrukt het belang van een goede samenwerking. “Durf te vragen, durf te leren, durf te doen. En durf informatie die je hebt te delen. Anders duurt het heel lang. Daarom zijn we samen naar de gemeente Maassluis gestapt. Daar vroegen we of er een loket kon komen waar alle grotere projecten met enige relatie tot de energietransitie aangemeld kunnen worden. Waterstofopslag in tuinen, EOS op daken, als dat gemeld wordt, dan kunnen de gemeente, milieudienst, VRR en degene die het project wil uitvoeren samen om tafel gaan. Maassluis heeft dat gedaan. Met deze aanpak zit je vooraan in de discussie en kun je meepraten.”
Veiligheid verankeren in de wet
De samenwerking tussen René en Martin heeft van alles in gang gezet. Na het opstellen van de handreikingen werd een presentatie gegeven bij de commissie van het Nederlands Normalisatie Instituut (NEN) . Ook vormden de handreikingen – samen met de ontwikkelingen in de markt en de wildgroei die hieruit ontstond – de basis waarmee het ministerie een circulaire heeft opgesteld. Op basis daarvan is vervolgens de PGS37 tot stand gekomen: de richtlijn voor werken met lithium-houdende opslagsystemen.
De Handreiking maakte het voor René makkelijker om in contact te komen met verzekeraars. “Zij hebben de Handreiking nu redelijk omarmd en stellen een veilige installatie van zonnepanelen nu verplicht als voorwaarde voor VvE’s om een pand te kunnen verzekeren.”
Martin werkt ondertussen ook met het NIPV en andere specialisten aan een Scenarioboek Energietransitie. Door kennis op die manier te delen, zorgen we dat mensen minder vaak voor verrassingen komen te staan. “Er is nog veel te winnen en dat kan alleen wanneer je goed met elkaar kunt sparren. Het voorbeeld daarvan zit naast me.”
Dit artikel verscheen eerder in het magazine SAMEN van de VRR.
Foto: Lennaert Ruinen
Tekst: Emma Veldhuis