Zoeken

SAMEN artikel: Toonaangevend zijn bij de Brandweer

Gepubliceerd op 23 maart 2022

Michiel van Kruijsbergen is nu zo’n anderhalf jaar directeur Brandweer Rotterdam-Rijnmond. Hij trof een organisatie aan vol trots en professionaliteit, met een enorme betrokkenheid, oplossingsgerichtheid en improvisatievermogen. “Kwaliteiten die de brandweer nagenoeg onoverwinnelijk maken. Als anderen een stap naar achteren doen, doen wij er één naar voren.”

Tekst Simone Leeuwenkamp | Beeld Megin Zondervan

Maar hij zag ook een organisatie die kwetsbaar was en waar het wrong, waar frictie was. “Het piept en het kraakt aan de binnenkant. Heel frustrerend. We willen namelijk anders: toonaangevend zijn in alle opzichten.” Niet vreemd dus dat de titel van de nieuwe organisatievisie van de Brandweer Rotterdam-Rijnmond Toonaangevend is.

Vakmanschap bij de brandweer
Rogier Piek werkt alweer wat langer bij de brandweer. Eind 2021, als dit interview plaatsvindt, heeft hij even een driedubbele functie: beleidsadviseur bij de afdeling Operationele Informatie van waaruit hij Projectleider ‘Spoor 1 Vakmanschap’ is, Hoofdofficier van Dienst en Algemeen Commandant Jaarwisseling: “De periode kort voor de jaarwisseling is erg dynamisch. Zo is er de laatste weken hard gewerkt aan het maken van goede afspraken met het QRT, politie en GHOR en heeft de beveiligde tankautospuit veel media-aandacht gekregen. We hopen altijd op een rustige jaarwisseling, en nu zeker met deze voorbereidingen. Ik hoop ook op een mooi, nieuw jaar vol vakmanschap. Maar daar heb ik eigenlijk alle vertrouwen in.”

Houvast bieden
Waarin wil de brandweer toonaangevend zijn? Welke beren zijn er nog op de weg? Schiet het al een beetje op met het in de praktijk brengen van de nieuwe strategie? En hoe persoonlijk is deze aanpak? Michiel: “Ik hou van structuur en bied dat ook graag: haakjes om onderwerpen aan op te hangen.

Dan weet je waar je naartoe werkt. We hadden een top-6, dat is een top-7 geworden met ‘brandweer 20 jaar’ erbij. Ons vakmanschap, onze slagvaardigheid, ons strategisch vermogen, de piketorganisatie, samenwerking en cultuur zijn de zes speerpunten waarin we vandaag nog moeten investeren om morgen toonaangevend te zijn en te blijven.

Het was eerst niet eens het idee deze visie zo breed te trekken, maar nadat Olav als Hoofd Operationele Voorbereiding vertrok, viel er natuurlijk een gat. Dat was mede de reden om een externe onderzoeker te vragen een quick scan van de organisatie te maken. Uit de test kwamen de sterke punten, maar ook enkele verbeterpunten. Die heb ik aangevuld met mijn honderddagenanalyse, nadat ik me had ondergedompeld in de wereld van de brandweer. Ik hoorde veel mooie, maar ook kritische brandweerverhalen. Zijn dít nou niet die zaken waarop we kunnen verbeteren, vroeg ik me af. Ja, dus. Dat resulteerde in de zes sporen die we getoetst hebben in zeven uitgebreide teamsessies.”

Warm en koud samen
“Kort en goed zijn we dus nu in zeven teams aan de slag. Nog niet bij alle teams zijn we al zaken in de praktijk aan het brengen, dat kan ook niet. Maar we zetten wel overal stappen in de goede richting. En het doet me deugd om te zien dat ‘samen’ echt de boventoon voert. We benutten echt de expertise van onze mensen om te bepalen hoe we onze eigen organisatie beter kunnen maken. De werkgroepen bestaan uit mensen uit alle lagen van de organisatie, vanuit de vrijwillige brandweer en de beroepsbrandweer, vanuit de wacht en vanuit het management.”

Projectteam vakmanschap
Rogier Piek: “Ik ben dus kartrekker van een van die projecten: vakmanschap. En om heel eerlijk te zijn, is dat ook het onderwerp dat me het meest na aan het brandweerhart ligt. Ik bedoel, zonder vakmanschap in je organisatie ga je het verschil niet maken. Dus ik werk er graag aan mee om dat in onze organisatie te versterken.

In maart 2021 gingen we aan de slag. Daags nadat ik gevraagd werd, mocht ik mijn opzet pitchen en inzetten om mensen te werven voor mijn projectteam. Het was fantastisch om te zien dat de aanmeldingen binnenstroomden: iedereen wil een stap extra zetten en meewerken aan vakmanschap. Half april was het diverse en bevlogen projectteam klaar om aan de slag te gaan, in september leverden we ons rapport op met richtinggevende adviezen. Nadat we uiteraard diep de organisatie ingedoken zijn, teams bezocht hebben, samen met andere afdelingen onze bevindingen hebben besproken, ons extern hebben laten adviseren en zelfs meegedaan hebben aan heuse roodshows.”

Vakmanschap van iedereen
Wij hebben een brede blik op vakmanschap: we vragen ons af hoe je dat in álle functies kunt verbeteren. Bovendien moet vakmanschap van de mensen zelf zijn: hoe faciliteer je dat het beste? Ik zie, merk en voel dat het onderwerp nu al beter op ieders vizier staat. Dat komt ook door het positieve besluit op de ontwikkel-agenda, waardoor we straks ook de financiën hebben om onze wensen te realiseren. Maar het wordt ook wennen, we gaan zaken anders inrichten en aanvliegen. Het was in dit project fijn om tijd en ruimte te hebben om er eens écht over na te denken.”

Rode brandweerdraad
Michiel: “Het is brandweer-eigen dat we allemaal overal over mee willen denken. Aan de ene kant is die betrokkenheid fantastisch. Aan de andere kant is het soms ook helemaal niet handig. Het zorgt voor extra werkdruk en leidt tot vertraging, omdat dingen dan over meerdere schijven gaan. Soms is het echt beter om zaken bij een persoon of afdeling te laten en erop te  vertrouwen dat het in goede handen is. Vind ik zelf ook lastig, hoor.

Zo zijn er meer dingen in onze brandweercultuur waar we afscheid van moeten nemen of die we anders moeten inzetten: elkaar makkelijker aanspreken, feedback geven, meer diversiteit in het korps. Maar er zijn ook zaken die we koesteren: het familiegevoel en ons improvisatievermogen.

Om niet als wc-eend wc-eend aan te prijzen, hebben we een werkgroep met medewerkers ondersteund door twee externe organisatieadviseurs gevraagd de rode brandweerdraden van onze cultuur eruit te pikken. Kunnen we patronen ontdekken? En hoe kunnen we die doorbreken of versterken?”

Maatwerk
“Bijvoorbeeld het onderwerp ‘vakmanschap’; dat mag veel persoonlijker, veel meer maatwerk worden. Een voorbeeld: bij de brandweer kun je je op meer manieren onderscheiden dan alleen op basis van het aantal jaren dat je in dienst bent. Het gaat erom dat je je talent kunt ontplooien en dat je je functie kunt boetseren bij wie jij bent. We hoeven niet allemaal door dezelfde hoepel, je mag doorgroeien op basis van je eigen talenten en vaardigheden. Wat dat maatwerk betreft, hoop ik dat we in 2022 kunnen zeggen: ‘met een maatwerkafspraak kun jij ook na twintig jaar door bij de brandweer.”