Spreektekst VRR in Tweede Kamer
Onderstaande tekst is uitgesproken door Remco van Werkhoven, hoofd Onderzoek & Analyse van de VRR tijdens een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer op donderdag 6 september.
Geachte voorzitter (leden van de commissie),
De brand in de Grenfell Tower in Londen heeft veel losgemaakt en de meest gestelde vraag aan ons als brandweer is of dit ook in Nederland kan gebeuren? Het antwoord daarop is ‘ja’. Dergelijke branden zijn ook bij ons onder de huidige omstandigheden niet uit te sluiten.
De brandbare gevel heeft bij de brand in de Grenfell Tower een doorslaggevende rol gespeeld met fatale gevolgen. Maar uit onderzoek blijkt ook dat in het gebouw meer zaken niet in orde waren en dat deze combinatie mede van invloed is geweest op het grote aantal slachtoffers. De brandweer maakt zich daar ernstig zorgen over. Want ook in Nederland staan hoge gebouwen waar de brandveiligheid niet op orde is of niet langer is afgestemd op de veranderende risico’s in het gebouw. Concreet gaat het hierbij om twee ontwikkelingen:
- Uit oogpunt van energiebesparing worden de komende jaren veel bestaande gebouwen voorzien van extra isolatie. De kwaliteit van de materialen en constructies waarmee dit wordt uitgevoerd is nu onvoldoende geborgd. Hierdoor kan de vuurbelasting in gebouwen exponentieel toenemen en kunnen gebruikers en brandweer vaker geconfronteerd gaan worden met onbeheersbare branden.
- Door het langer thuiswonen van ouderen en mensen die verminderd zelfredzaam zijn is het wettelijke brandveiligheidsniveau in veel bestaande woongebouwen niet meer afgestemd op de werkelijke risico’s. Regelmatig staan dit soort gebouwen bij brand vol rook waardoor liften uitvallen en vluchtwegen worden geblokkeerd. Hierdoor zijn mensen met een fysieke beperking niet in staat om zelfstandig het gebouw te ontvluchten en ontstaan onbeheersbare situaties voor bewoners en brandweer.
Wat wij in Nederland altijd goed hebben gedaan is dat wij lessen van branden uit het verleden steeds hebben verwerkt in regelgeving. Nederland behoort dan tot nu toe ook tot één van de landen met de minste brandslachtoffers. We staan nu op een punt dat we opnieuw geleerde lessen ter harte moeten nemen als het gaat om de brandveiligheid van ouderen en gevelconstructies en isolatiematerialen. Dit om te voorkomen dat we ook in Nederland geconfronteerd gaan worden met branden met veel slachtoffers.
Om in deze situaties met een hoger risico toch een maatschappelijk aanvaard brandveilig-heidniveau te kunnen realiseren, moeten gemeenten de mogelijkheid krijgen om, afwijkend van het Bouwbesluit, zwaardere eisen ten aanzien van brandveiligheid in hun omgevingsplannen op te nemen. Dit analoog aan de regelruimte die op dit punt al wordt geboden ten aanzien van energieprestaties. Kort samengevat: Duurzaamheid en zorg op maat, vragen ook om brandveiligheid op maat!
De brandweer pleit er dan ook voor om hier bij de Minister op aan te dringen en dit onderdeel te laten zijn van de invoeringswet en de regelgeving die zij voornemens is om in het voorjaar van 2019 aan u aan te bieden.
Daarbij zullen ook normen voor brandveilige gevelconstructies moeten worden aangescherpt en moet het toezicht tijdens de realisatie van cruciale brandveiligheidsvoorzieningen worden verbeterd. Hierbij zou niet langer de vraag moeten zijn of aan de regels is voldaan maar of de veiligheid ook echt afdoende is geborgd. Dit op basis van een integrale risicobeoordeling zodat bewoners weer rustig kunnen slapen en de brandweer veilig en effectief kan optreden.
*Het volledige position paper is hier te lezen.
